ADIM ADIM ANLAŞMALI BOŞANMA

Ailenin korunması Anayasa madde 41 gereği Devlete ait bir yükümlülüktür. Bu sebeplerle diğer hukuk davalarından farklı olarak tarafların ikrarları hakimi bağlamaz (4721 sayılı Türk Medeni Kanunu/TMK madde 184/5)

Yazımızla, tarafların iradesine bırakılmış olsa da anlaşmalı biçimde boşanmanın şartları ve aşamalarını yasaya göre ana hatlarıyla ele almaktayız.

Yazı İçeriği ve Başlıklar;

I)Kimler Anlaşmalı Boşanabilir?

Anlaşmalı olarak boşanma, evlilik birliğini temelden sarsılması olarak kabul edilir (TMK madde 166/3)

Ancak bunun için bazı şartlar mevcuttur. Bu açıdan;

• İlk önce evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması,
• Sonra eşlerin birlikte başvuruda bulunması veyahut birisi tarafından açılan davanın diğeri tarafından kabul edilmesi,
• Ayrıca eşlerin, anlaşmalı olarak boşanma iradelerini mahkeme önünde hakime özgür iradeleriyle aktarmış olmaları ve hakimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi,
• Son olarak ise boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu konularında eşlerin anlaşmış olmaları ve bu konulardaki düzenlemenin hakim tarafından uygun bulunması,

Gereklidir.

II) Anlaşmalı Boşanmada Nereye ve Nasıl Başvurulur?

Anlaşmalı boşanmaya karar verme yetkisi, sadece mahkemelere tanınmıştır. Bu mahkeme, dava açılmadan önce eşlerin son 6 ay birlikte oturdukları veya eşlerden birinin yerleşim yerindeki Aile Mahkemesidir (TMK madde 168) Aile Mahkemesi bulunmayan yerlerde bu davalara Asliye Hukuk Mahkemeleri bakmaktadır.

Anlaşmalı boşanma da, normal bir dava gibi dava dilekçesi ile açılmakta ve mahkemeye kayıt olunmaktadır. Bu açıdan dava açılırken gerekli harçların ve gider avansının yatırılması gerekecektir. Ancak ekonomik durumunun bu masrafları karşılamaya yetmediğini belgeleyebilen kişiler tarafından dava adli yardım talepli olarak açılabilir.

III) Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nedir?

Anlaşmalı olarak boşanmak isteyen eşlerin dava açarken ekinde sundukları belgeye uygulamada anlaşmalı boşanma protokolü denilmektedir.

Hazırlanan protokolün içeriği ve boşanmanın mali ve çocuklar yönüyle sonuçları içermesi son derece önemlidir. Davaya bakan hakim tarafından, sunulan protokoldeki anlaşma şartlarının uygun bulunmaması durumunda, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutularak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri hakim yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca kabulü halinde boşanmaya hükmolunur.

Ayrıca anlaşmalı boşanma protokolünde, sadece yukarıda sayılanlar değil, boşanmanın feri/ikincil sonuçları olan konuların ne şekilde yer aldığı da son derece önemlidir.

Bu açıdan tarafların nafaka, maddi/manevi tazminat, malların paylaşımı, ziynet eşyalarının kime kalacağı gibi konulardaki anlaşmaları da bağlayıcı olacaktır. Örneğin anlaşmalı boşanma protokolünde herhangi bir tazminat talebi olmadığını belirten ve bu şekilde boşanan eş, sonradan boşanmaya bağlı tazminat davası açamaz veya paylaşılan bir malın kendisine verilmesini dava edemez.

Ancak bu noktada çocuklar için verilen iştirak nafakasının her daim talep edilebileceği unutulmamalıdır.

IV) Süreç Nasıl İşler?

Özetlemek gerekirse;

• Eşler anlaşmalı boşanmaya özgür iradeleri ile karar verirler.
• Sonrasında aralarında bir anlaşmalı boşanma protokolü hazırlarlar.  Bu protokolde çocuklar, nafaka , tazminat, mal paylaşımı gibi konularda tek tek anlaşma sağlanılır.
• Eşler birlikte veyahut birisi yargılamaya yetkili mahkemeye davayı açar.
• Hakim tarafından tarafların sunduğu protokolün uygun olup olmadığı incelenir.
• Eğer uygun bulunursa duruşma açılır ve eşlerin hakim önünde taleplerini tekrar ettikleri anlaşılırsa davanın kabulüyle anlaşmalı boşanmaya karar verilir.
• Protokol uygun bulunmaz ise hakim gerekli düzenlemeleri yapar veya taraflara yaptırır. Uzlaşma sağlanırsa yine anlaşmalı boşanmaya karar verilir. Yeni düzenlemede anlaşma olmazsa anlaşmalı olarak açılan boşanma davası çekişmeliye dönüşür.

Boşanma davasının sonuç doğurması için kesinleşmesi gerektiğinden bunun takibi ve işlemlerin tamamlanması gereklidir. Eşler yeni kimliklerini ancak kesinleşen kararın Nüfus Müdürlüğüne gönderilmesi sonrasında alabilirler. Bu nedenle istinaftan feragat edilmesi ve tebligatların elden teslimi ile sürecin hızlandırılması önemlidir.

*Makalemizdeki içerik, genel olarak bilgilendirme amaçlıdır. Her olayın farklı özellikler taşıması ve anlaşmalı boşanma protokolünün ekonomik ve mali haklar yönüyle bağlayıcı olması nedeniyle, internetteki matbu örneklerin kullanılması yerine konusunda uzman boşanma avukatlarından destek alınması son derece önemlidir.