I) Hangi Yasa?
Günümüzde metropollerin sayı ve nüfuslarının artması ile konut kapıcılığı ile alakalı ihtilaflar da aynı oranda artmaktadır. Dolayısıyla gerek çalışanların gerekse aparman veyahut site yöneticilerinin konuya dair temel prensipleri bilmeleri önem taşımaktadır.
Konut kapıcıları, 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine göre çalışmaktadırlar. Bu sebeple kural olarak çalışma koşulları ve özlük hakları ile ilgili konularda anılan yasa ve uygulaması geçerlidir. Ancak işin mahiyeti gereği birtakım farklılıklar bulunmakta olup şimdi sırasıyla bunlara göz atalım.
II) Kimler Konut Kapıcısıdır?
Ana taşınmazın bakımı, korunması, küçük çaptaki onarımı, ortak yerlerin ve döşemelerin bakımı, temizliği, bağımsız bölümlerde oturanların çarşı işlerinin görülmesi, güvenliklerinin sağlanması, kaloriferin yakılması ve bahçenin düzenlenmesi ve bakımı ve benzeri hizmetleri gören kişiler yönetmelik gereği konut kapıcısı olarak tanımlanmaktadır.
Konut kapıcısının görevleri ise;
- Yöneticinin talimatı doğrultusunda konutun kaloriferini zamanında yakmak, ısıyı ayarlamak ve söndürmek,
- Hidrofor ve benzeri araçları çalıştırmak,
- Ana taşınmazın ortak yerlerini ve tesislerini temiz bulundurmak, demirbaşlarını, araç ve gereçlerini, düzenli, bakımlı ve işler şekilde tutmak,
- Kendisine ayrılan konutu başka amaçlarla kullanmamak, konutu korumak, kendisi veya ailesinden birisinin konuta vereceği zarar ve hasarları karşılamak,
- Yöneticinin talimatı çerçevesinde konutun güvenliğini sağlayıcı önlemleri almak,
- Belirlenen saatlerde servis hizmetlerini görmek, çöpleri toplamak, bahçe düzenlemesi ve bakımını yapmak, g) Verilen eğitimlere uygun davranmak ve koruyucu malzemeyi kullanmak,
- İş veya toplu iş sözleşmesinde belirlenen diğer görevleri yerine getirmek,
Şeklinde sıralanabilir.
III) Sözleşmenin Geçerlilik Şartları Nelerdir?
İş sözleşmesinin türü ve çalışma biçimi ile işveren ve işyeri adı ve adresi, kapıcının kimliği, işe başlama tarihi, yapacağı işler, temel ücreti ve varsa ücret ekleri, ücret ödeme şekli ve zamanı, çalışma süresi ve ara dinlenmesi, varsa özel hükümler, düzenleme tarihi ve tarafların imzası hususlarının bulunması gereklidir.
IV) Çalışma Koşulları Nasıldır?
Konut kapıcılarının çalışma koşullarına bakıldığında;
- Çalışma süreleri haftalık 45 saat olarak belirlenmiştir. Bu süre çalışma biçimine göre sözleşme ile azaltılabilir. Ayrıca, 4857 sayılı İş Kanununda belirlenen azami süre düzenlemelerine uygun yoğunlaştırılmış çalışma ilişkisi de kurulabilir.
- Çalışma süresi, kapıcının işte geçirdiği zamandır. Ara dinlenmesi ise çalışma süresinden sayılmaz
- Kapıcı konutu tahsis edilmiş işyerinde çalışma biçimine göre günlük çalışma süresi en çok 4’e bölünebilir.
- Çalışma saatleri, yaz ve kış saat uygulamaları ve iklim şartları dikkate alınarak düzenlenebilir.
Bunun dışında ücret, hafta sonu tatili, ulusal bayram izinleri ve yıllık izin konularında 4857 sayılı İş Kanunu düzenlemeleri geçerlidir (konuyla alakalı bknz işçi hakları isimli makalemiz)
V) Özel Bir Durum; Kapıcı Konutu
Kapıcılara konut tahsisi zorunlu olmamakla birlikte bu yönde bir işlem yapılması durumunda bazı farklılıklar meydana gelecektir.
Kapıcıya görevi nedeniyle konut verilmişse;
- Konutun 3194 sayılı İmar Kanunu ve Belediye İmar Yönetmelikleri ile öngörülen asgari koşullara uygun olması zorunludur.
- Kapıcıya, görevi nedeniyle verilmiş olan konut için iş sözleşmesinin devamı süresince kira parası istenemez.
- Kapıcının su, elektrik, ısınma ve sıcak su giderlerine kısmen ya da tamamen katılıp katılmayacağı ise sözleşme ile belirlenir.
Kapıcı konutunun boşaltılmasında ise, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununun Ek 2 nci maddesi gereği; sözleşmesi bir şekilde son bulan kapıcıların bu görevleri dolayısıyla bir yer tahsis edilmiş ise, bu yerleri 15 gün içerisinde boşaltmaları zorundadırlar. Bu süre içinde boşaltılmayan yerler yöneticinin veya kat maliklerinden herhangi birinin başvurusu üzerine başkaca tebligata lüzum kalmadan mahalli mülki amirlerin kararı ile 1 hafta içinde zabıtaca boşalttırılır. İdare ve yargı organlarına yapılacak başvuru, bu kararların yerine getirilmesini durdurmayacaktır.
*Maddi ve ekonomik hakların tam olarak elde edilmesi adına iş ve kapıcılık sözleşmesinden kaynaklı davaların konusunda uzman bir avukat tarafından dava takibi önem taşımaktadır.