VASİYETNAME

Malvarlığınızın ölümünüzden sonra nasıl paylaşılacağını belirlemek için vasiyetname düzenlemek istiyorsunuz. Peki bunun şartları nelerdir ve nasıl bir yol izlenmelidir.

Yazımızla, vasiyetname konusunu 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre ana hatlarıyla ele almaktayız.

Yazı İçeriği ve Başlıklar;

I)Vasiyetname  Nedir?

Vasiyetname, ölüme bağlı tasarruf çeşitlerinden birisidir. Yasal düzenlemeye göre ayırt etme gücüne sahip ve 15 yaşını doldurmuş olan kişiler vasiyette bulunabilmektedir.

Vasiyetname ile birçok ölüme bağlı tasarrufta bulunulabilmektedir. Bu anlamda örneğin belirli bir miras malı devredilebilir veya mirasçı atanabilir. Böylelikle mirasın bir kısmı ya da tamamına yönelik tasarrufta bulunulabilir. Ancak aksi söz konusu değildir. Yani vasiyetname ile mirasçılıktan çıkartma ya da saklı payları engelleyici tasarruflarda bulunulamaz.

Hukukumuzda 3 farklı türde vasiyetname türü bulunmaktadır. Vasiyet, resmi şekilde veya mirasbırakanın el yazısı ile ya da sözlü olarak yapılabilir (TMK madde 531)

• Resmi vasiyetname
• El yazılı vasiyetname
• Sözlü vasiyetname

II) Resmi Vasiyetname

Resmi vasiyetname, iki tanığın katılmasıyla resmi memur tarafından düzenlenen vasiyetname türüdür.

Bahsedilen resmi memur, sulh hukuk mahkemesi hakimi, noter veya kanunla kendisine bu yetki verilmiş diğer bir görevli olabilir.

Bu tür vasiyetnamenin düzenlenme aşamaları şu şekildedir;

• Mirasbırakan, arzularını resmi memura bildirir.
• Bunun üzerine memur, vasiyetnameyi yazar veya yazdırır ve okuması için mirasbırakana verir.
• Vasiyetname, mirasbırakan tarafından okunup imzalanır.
• Memur, vasiyetnameyi tarih koyarak imzalar.
• Vasiyetnameye tarih ve imza konulduktan hemen sonra mirasbırakan, vasiyetnameyi okuduğunu, bunun son arzularını içerdiğini memurun huzurunda iki tanığa beyan eder.
• Tanıklar, bu beyanın kendi önlerinde yapıldığını ve mirasbırakanı tasarrufa ehil gördüklerini vasiyetnameye yazarak veya yazdırarak altını imzalarlar

Resmi vasiyetnameyi düzenleyen memur, vasiyetnamenin aslını saklar ve böylece işlemler tamamlanmış olur.

III) El Yazılı Vasiyetname

Yazılı vasiyetname; malvarlığının nasıl paylaşılacağını belirlemek isteyen kişinin kendisi tarafından düzenlenen vasiyetname türüdür.

Bu tür vasiyetname düzenlenirken, kişinin vasiyetname içeriğinin tamamını, bu anlamda metnin içeriği dahil her şeyi kendi el yazısıyla düzenlemesi zorunludur (TMK madde 538)

Ayrıca vasiyetnamenin düzenlendiği gün/ay/yılın da açık biçimde ve el yazısıyla yazılması şarttır.

Dolayısıyla, bilgisayar çıktısı ya da benzeri evrakların imzalanması ile oluşturulan evrak, vasiyetname olarak değer kazanmayacaktır.

El yazılı vasiyetnamenin saklanmak üzere açık veya kapalı olarak notere, sulh hakimine veya yetkili memura bırakılabilmesi mümkündür.

IV) Sözlü Vasiyetname

Bu tür vasiyet istisnai durumlara özgüdür.

Mirasbırakan ancak ve ancak; yakın ölüm tehlikesi, ulaşımın kesilmesi, hastalık, savaş gibi olağanüstü durumlar yüzünden resmi veya el yazılı vasiyetname yapamıyorsa, sözlü vasiyet yoluna başvurabilir.

Bu tür vasiyetnamenin aşamaları şu şekildedir;

• Mirasbırakan, son arzularını iki tanığa anlatır ve onlara bu beyanına uygun bir vasiyetname yazmaları veya yazdırmaları görevini yükler.
• Mirasbırakan tarafından görevlendirilen tanıklardan biri, kendilerine beyan edilen son arzuları, yer, yıl, ay ve günü de belirterek hemen yazar, bu belgeyi imzalar ve diğer tanığa imzalatır.
• Yazılan belgeyi ikisi birlikte vakit geçirmeksizin bir sulh veya asliye mahkemesine verirler
• Bu kişiler, mirasbırakanı vasiyetname yapmaya ehil gördüklerini, onun son arzularını olağanüstü durum içinde kendilerine anlattığını hakime beyan ederler.
• Tanıklar, daha önce bir belge düzenlemek yerine, vakit geçirmeksizin mahkemeye başvurup yukarıdaki hususları beyan ederek mirasbırakanın son arzularını bir tutanağa geçirtebilirler.

Görüleceği üzere sözlü vasiyetname, istisnai bir uygulama olup zaruriyet hallerine mahsustur. Mirasbırakan için sonradan diğer şekillerde vasiyetname yapma olanağı doğarsa, bu tarihin üzerinden bir ay geçince sözlü vasiyet hükümden düşer.

V)Vasiyetnameden Vazgeçilebilir mi?

Vasiyetname bir sözleşme olmayıp tek taraflı hukuki işlemdir. Dolayısıyla mirasbırakan tarafından ölünceye kadar her zaman geri alınması mümkündür.

Bahsedilen bu geri alma açıkça yapılabileceği gibi zımnen de yapılabilir. Örneğin mirasbırakan, önceki vasiyetnamesini ortadan kaldırmaksızın yeni bir vasiyetname yaparsa, kuşkuya yer bırakmayacak surette önceki vasiyetnameyi tamamlamadıkça, sonraki vasiyetname onun yerini alır.

Bununla birlikte vasiyetname, buna konu mallar üzerinde tasarruf yetkisini ortadan kaldırmadığı için sadece yukarıdaki gibi ölüme bağlı başka tasarrufla değil, sağlararası tasarrufla da örneğin vasiyete konu evin satılmasıyla da dönülmesi mümkündür.

Mirasbırakan, yok etmek suretiyle de vasiyetnameden dönebilir.

*Makalemizdeki içerik, genel olarak bilgilendirme amaçlıdır. Her olayın farklı özellikler taşıması ve kişinin ekonomik yaşamını doğrudan ilgilendiren miras davalarında hak kaybı yaşanmaması adına, konusunda uzman bir avukat tarafından dava takibi önem taşımaktadır.